Fra Angelico, właściwie Guido di Pietro da Mugello, był włoskim malarzem okresu wczesnego renesansu. Urodził się około 1387 roku w Vicchio, Toskania, a zmarł 18 lutego 1455 roku w Rzymie. Został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II 3 października 1982 roku i jest patronem artystów, twórców kultury oraz historyków sztuki.
Fra Angelico – wczesne życie i edukacja
Fra Angelico wstąpił do dominikańskiego klasztoru w Fiesole w wieku 20 lat i przyjął imię Giovanni da Fiesole. Malowania uczył się we Florencji, prawdopodobnie u Masolina, od którego przejął tzw. styl “dekoracyjny”, charakteryzujący się miłością do dekoracji, linearyzmu i czystych kolorów. Jego wczesne dzieło, poliptyk dla klasztoru San Domenico we Fiesole przedstawiający Madonnę na tronie otoczoną świętymi.
Praca artystyczna
W swojej późniejszej twórczości Fra Angelico starał się uwolnić od wpływu gotyku, dążąc do uproszczenia i monumentalności. W 1438 roku rozpoczął prace w klasztorze San Marco we Florencji, gdzie w ciągu około 12 kolejnych lat ozdobił freskami 40 cel zakonnych. Malowidła te przedstawiają narodziny, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, co niewątpliwie ułatwiało mnichom kontemplację. W 1445 roku, na prośbę papieża Eugeniusza IV, Fra Angelico przybył do Rzymu i dwa lata później rozpoczął prace w kaplicy Mikołaja V w Watykanie i w katedrze w Orvieto.
Cechy charakterystyczne dla stylu malarskiego Fra Angelico
- Religijność i Duchowość: Fra Angelico był zakonnikiem dominikaninem, co silnie wpływało na jego twórczość. Jego prace były nasycone duchowością i głęboką wiarą. Tematyka jego obrazów skupiała się głównie na scenach biblijnych i religijnych.
- Delikatność i Łagodność: Jego styl malarski charakteryzowała delikatność i łagodność. Postacie na jego obrazach często wydają się spokojne, subtelne, emanujące dobrem. Kolory są jasne i stonowane, co podkreśla harmonię i równowagę w dziełach.
- Skomplikowane Kompozycje: Uzdolniony artystycznie mnich zazwyczaj stosował skomplikowane kompozycje, co można zauważyć w jego freskach w klasztorze San Marco we Florencji. Układał postacie w sposób, który przyciągał uwagę i prowadził widza przez całą scenę.
- Klasyczna Technika Malarstwa: Jego technika malarska była mocno zakorzeniona w tradycji, ale jednocześnie otwarta na nowości renesansowe. Malował techniką tempery na płótnie lub drewnie, stosując precyzyjne pociągnięcia pędzla.
- Używanie Złota: Artysta często używał złota na swoich obrazach, co nadawało im szczególnego blasku i podkreślało ich sakralny charakter.
- Kontynuacja Tradycji Gotyku: Mimo że działał w czasach renesansu, jego dzieła często zachowywały pewne cechy gotyku, takie jak płaskie perspektywy i skomplikowane ornamenty.
Dzieła
Fra Angelico malował wyłącznie tematy religijne. Oprócz obrazów temperowych malował także freski i miniatury. Jego dzieła to m.in.:
- Dziewica z Dzieciątkiem i Świętymi Dominikiem i Tomaszem (ok. 1424-1430)
- Zwiastowanie (ok. 1430-1432)
- Koronacja Matki Boskiej z aniołami i świętymi (ok. 1432)
- Koronacja Maryi (1434-1435)
- Zdjęcie z krzyża (1436-1440)
- Madonny z Dzieciątkiem i aniołami (ok. 1437)
Śmierć i dziedzictwo
Mnich-malarz zmarł 18 lutego 1455 roku w Rzymie. Jego grobowiec znajduje się w rzymskiej bazylice Najświętszej Maryi Panny powyżej Minerwy. W 1984 roku papież Jan Paweł II ogłosił go patronem artystów i twórców kultury. W Polsce jest patronem historyków sztuki. Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 18 lutego.
Źródła
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Fra_Angelico
- https://en.wikipedia.org/wiki/Fra_Angelico
- https://pl.wikisource.org/wiki/Fra_Angelico_i_jego_epoka
- https://italjarek.pl/zwiastowanie-fra-angelico/
- https://italjarek.pl/adwentowy-fresk-fra-angelico/